Bài 1: Vượt Qua Khó Khăn, Hướng Tới Đổi Mới
Sau năm 1975, Việt Nam đối mặt với hàng loạt thách thức nghiêm trọng: nền kinh tế bị tàn phá nặng nề bởi chiến tranh kéo dài, cơ sở hạ tầng lạc hậu, sản xuất trì trệ và đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn.
Bước Chuyển Mình Quan Trọng
Giai đoạn 1976-1980, tốc độ tăng trưởng GDP trung bình chỉ đạt 1,4%/năm, thậm chí năm 1980 tăng trưởng âm 1%. Tình hình lạm phát nghiêm trọng, hàng hóa khan hiếm, nền kinh tế gặp nhiều trở ngại. Tuy nhiên, sau 50 năm thống nhất đất nước, Việt Nam đã có những thay đổi mạnh mẽ, từ một quốc gia nghèo trở thành một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất khu vực.
Năm 1975, GDP bình quân đầu người chỉ đạt 232 đồng (tương đương khoảng 80 USD tại thời điểm đó). Đến năm 2024, con số này đã tăng lên 4.700 USD, trong khi GDP từ 8 tỷ USD năm 1986 đã tăng lên 476,3 tỷ USD vào năm 2024, phản ánh sự phát triển vượt bậc.
Tinh Thần Dám Nghĩ, Dám Làm
Mô hình kinh tế tập trung thời kỳ đầu bộc lộ nhiều hạn chế, dẫn đến tình trạng thiếu hụt hàng hóa và lạm phát cao. Chính sách lưu thông hàng hóa chưa hiệu quả gây ra nhiều khó khăn trong phân phối và sản xuất.
Trước những thách thức này, vào những năm 1980, TPHCM đã tiên phong thử nghiệm nhiều cơ chế mới, mở đường cho chính sách đổi mới sau này. Một trong những quyết định táo bạo là việc huy động thương nhân thu mua hàng hóa để trao đổi với Hồng Kông và Singapore theo hình thức “hàng đổi hàng”, góp phần giải quyết tình trạng thiếu nguyên liệu sản xuất. Kế hoạch “ba phần” được thử nghiệm tại các doanh nghiệp cũng tạo ra bước ngoặt trong quản lý kinh tế.
Những mô hình sáng tạo tại TPHCM như khu chế xuất, quỹ đầu tư địa phương, hay đổi đất lấy hạ tầng đã góp phần tạo ra nền tảng quan trọng cho sự phát triển của kinh tế thị trường tại Việt Nam.
Những Thay Đổi Tích Cực
Công cuộc đổi mới từ năm 1986 đánh dấu sự chuyển mình của nền kinh tế Việt Nam. Từ giai đoạn 1991-1995, nền kinh tế bắt đầu phục hồi mạnh mẽ với GDP bình quân tăng 8,2%/năm. Giai đoạn 2001-2005, Việt Nam duy trì tốc độ tăng trưởng 7,5%/năm, tiếp tục đạt được nhiều thành tựu.
Đến năm 2023, nền kinh tế Việt Nam đạt quy mô 433,3 tỷ USD, xếp thứ 5 Đông Nam Á và đứng thứ 35 thế giới. Năm 2024, con số này tiếp tục tăng lên 476,3 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng GDP 7,09%. Dự báo đến năm 2025, quy mô nền kinh tế sẽ đạt 506 tỷ USD, giúp Việt Nam tiến gần hơn tới mục tiêu trở thành một quốc gia phát triển.
Sự thay đổi ngoạn mục này là minh chứng rõ ràng cho tinh thần kiên cường, sáng tạo và đổi mới không ngừng của đất nước trên con đường phát triển.